20-Cəmadiüs-Sani-1446 / 22-12-2024
Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə.
Mövzu: DİNİ TƏQVİM (20-Cəmadiüs-Sani-1446 / 22-Dekabr-2024)
Hicri təqvimi ilə bu gün (22-Dekabr-2024-cü il) Cəmadiüs-Sani ayının iyirminci və hicri-qəməri təqvimi ilə bu gün ilin 168-cü günüdür.
Günün ən mühüm hadisələri:
1. Məbəsin (Hz. Peyğəmbərin risalətinin) 5-ci ili, Həzrət Fatimənin (s) mövludu.
Fatimeyi-Zəhra (5 Büsət - hicri 11) kimi tanınan Fatimə (s.ə) İslam Peyğəmbəri (s) və Xədicə Kubrinin (s.ə) qızı və İmam Əlinin (ə) həyat yoldaşıdır. O, şiələr tərəfindən məsum hesab edilən Əba əhlinin beş üzvündən biridir. Şiələrin ikinci və üçüncü imamları Zeynəb (s.ə) və Ümmü Gülsüm onun övladlarındandır. Zəhra, Bətul, Seyyidətə Nisil-Alamin (hər iki dünyanın xanımlarının xanımı) onun titulları və Ümmü Əbihə (atasının anası) onun məşhur ləqəbidir. Fatimə Mübəhlə günü Peyğəmbərlə (s) Nəcran xristianlara qarşı birlikdə gələn yeganə qadın idi.
Kövsər surəsi, Təthir, Məvəddət və İtam ayəsi, Bəzhəh kimi hədislər Fatimənin (s.ə) kəramət və fəzilətində nazil olmuş və nəql edilmişdir. Hədislərdə qeyd olunur ki, Peyğəmbər (s) Fatiməni (s) iki dünyanın ən yaxşı qadını kimi tanıtmış, onun qəzəb və razılığını Allahın qəzəbi və rizası hesab etmişdir.
Fatimənin (s) uşaqlıq və yeniyetməlik illəri haqqında məlumat azdır. Bu dövrdən yalnız onun müşriklərin zorakılığına qarşı Peyğəmbərlə (s) yoldaşlığı, Şəb Əbi Talibdə olması və İmam Əli (ə) ilə birlikdə Mədinəyə hicrət etməsi barədə xəbərlər gəlmişdir.
Fatimə (ə) hicrətin ikinci ilində İmam Əli (ə) ilə evləndi. İslam Peyğəmbərinin (s) bəzi döyüşlərdə, o cümlədən Məkkənin fəthi ilə bağlı ictimai fəaliyyət göstərmək və onunla birlikdə olmaq hicrətdən sonrakı fəaliyyətləri arasındadır.
Səqifə hadisəsində Fatimə (s.ə) Səqifə şurasının hərəkətlərinə qarşı çıxarkən Əbu Bəkrin xilafətini qəsbkar adlandırdı və ona beyət etmədi. Fədəkin müsadirəsi və İmam Əlinin (ə) xilafətinin müdafiəsi zamanı o, “Fədəkiyə xütbəsi” adlanan xütbə oxudu. Peyğəmbərin (s) vəfatından az sonra və Əbu Bəkrin tərəfdarlarının evinə hücumu zamanı o, yaralandı, xəstələndi və qısa müddətdən sonra hicri 11-ci ilin 3-cü Cəmadiüs-Sanidə Mədinədə şəhid oldu. Həzrət Peyğəmbərin (s) qızının cənazəsi öz göstərişi ilə gecə gizli şəkildə dəfn edilmiş və onun qəbri heç vaxt müəyyən edilməmişdir.
Həzrət Zəhranın (s.ə) təsbihatı, Müshafi Fatimə, Xütbə Fədəkiyyə Fatimənin (s.ə) mənəvi irsinin bir hissəsidir. Müshaf Fatimə (s.ə) ilahi mələkdən ilham alan və İmam Əlinin (ə) yazdığı kəlmələri özündə cəmləşdirən kitabdır. Hədislərə əsasən, bu kitab hazırda İmam Zamanın (ə) əlindədir. Şiələr Fatiməni (s.ə.s.) özlərinə örnək hesab edir və onun şəhadətinin ildönümündə, yəni Fatimiyyə günləri kimi tanınır. Bəzi ölkələrdə Fatimənin (s) mövludunun ildönümü qadınlar və analar günü adlandırılır və həmin ölkələrdə Fatimə və Zəhra adları qızlar üçün ən çox qoyulan adlar sırasındadır.
2. Hicri 319-cu ildə məşhur müsəlman mühəddisi “Məhəmməd bin Əbdül Səməd Bağdadi” vəfat etmişdir.
Məhəmməd bin Əbdül Səməd Bağdadi müxtəlif elmləri, xüsusən də hədis elmini öyrənmək üçün çox səy göstərmişdir. O, səhih hədislər toplusunu tərtib etmişdir ki, hər biri hədis alimləri arasında etibarlı mənbə hesab edilən bir neçə vasitəçi vasitəsilə Həzrəti Məhəmməd (s) və İmam Əlidən (ə) nəql edilmişdir.
3. Hicri 1114-cü il Faiz Kaşaninin nəslindən və rəvayət etmək icazəsi olan Fatimə Kaşani vəfat etdi.
Fatimə Kaşani (1088-1114) dini elmlər üzrə təhsil almış və rəvayət etmək icazəsi olan Faiz Kaşaninin nəvəsidir. Məhəmməd Ələm Əl-Hadinin qızı Fatemeh Ümmü Sələmə ləqəbli Molla Möhsün Faiz Kaşaninin qızı idi. Və 1112-ci ilin Zil-hiccə ayında qohumlarından Moli Zeynəd-Din Əli ilə evləndi. O, hicri 1114-cü ilin 20 Cəmadiüs-Sanidə vəfat etmiş və babası Molla Möhsün Faizin Kaşandakı məqbərəsində atasının ayaqları altında dəfn edilmişdir.
Fatimə əsasları qardaşlarından, fiqh və usulu isə əmilərindən (Nurul-Hadi və Moinuddin Əhməd kimi tanınan Əbu Hamed Məhəmməd) öyrənmiş, atası və əmilərindən rəvayətlər nəql etmişdir.
4. Hicri 1313-cü il Şiə hüquqşünası, Seyid Cavad Xameneinin anadan olması.
Seyid Cavad Hüseyni Xamenei şiə alim və müctəhidlərindən biridir. Təbriz, Məşhəd və Nəcəfdə təhsilini başa vurmuş, Nəcəfdə ictihad dərəcəsini aldıqdan sonra Məşhədə hicrət etmiş və ömrünün sonuna qədər orada qalmışdır.
5. Hicri 1320-ci il Şiə mərcələrindən olan Ayətullah Seyid Ruhullah Musəvi Xomeyninin anadan olması.
İmam Xomeyni kimi tanınan Seyid Ruhullah Musəvi Xomeyni (1281-1368) şiə mərcələrindəndir. İranda Pəhləvi şah sisteminə qarşı açıq mübarizəyə qalxmış müctəhiddir. O dövrün hökuməti onu iki dəfə həbs edərək Türkiyəyə, oradan da İraqa sürgün etdi. O, 13 il Nəcəf seminariyasında inqilab mübarizlərinə rəhbərlik etmiş, həmçinin seminariya və dini elmlərdə dərs demiş və yazmışdır. O, inqilabın qələbəsindən sonra ömrünün sonuna kimi İran İslam Respublikasının rəhbəri olub.
6. Hicri 1349-cu il Qumda Ayətullah Haeri Kitabxanasının açılışı.
Ayətullah Haerinin kitabxanası Qum kitabxanalarından biridir ki, bu da Fəyziyə məktəbinin kitabxanası kimi tanınır. Bu kitabxana Şeyx Əbdül Kərim Haeri tərəfindən Qum seminariyasının yaradılmasından sonra tələbələrin ümumi istifadəsi üçün yaradılmışdır və uzun illər ənənəvi şəkildə və məhdud məkanda idarə edilmişdir. Feyziyyə kitabxanası beş mərtəbəli yeni binada istifadəyə verilmişdir. Bu kitabxananın bölmələri arasında yazılı və çap olunmuş kitabların saxlanması, depozitar bölməsi, dissertasiya bankı və rəqəmsal informasiya bankı, tədqiqatçılar üçün iki salon və özəl oxu zalını qeyd etmək olar.
7. Hicri 1388-ci il Şiə alimi Əbdül Kərim Zəncani dünyasını dəyişib.
Əbdül Kərim Zəncani (1266-1347) Şiə hüquqşünası, filosof və natiq və İslam təriqətlərinin yaxınlaşması sahəsində fəal idi. Zəncani islahat və birlik məqsədi ilə Hindistan, Fələstin, Suriya, İordaniya və Misirə səfər edərək İqbal Lahori, Taha Hüseyn, Şeyx Əl-Əzhər və İordaniya kralı kimi şəxsiyyətlərlə görüşüb çoxsaylı çıxışlar edib. Onun və başqalarının vəhdət yolunda səyləri İslam təriqətləri arasında Darut-təqribin yaranmasına səbəb oldu.
Zəncani şiə seminariyaları və fiqh elmini inkişafa, dinamizmə, dünya elmi cəmiyyətləri ilə ünsiyyətə, siyasi, ictimai və iqtisadi sahələrə diqqət yetirməyə ehtiyaclı hesab edirdi. O hesab edirdi ki, camei şəraitli hakimin vilayəti məsumların vilayətinə uyğundur, eyni zamanda, hökmdarları məşvərətsiz hökm vermələrini düzgün hesab etmirdi.
Şeyx Əbdülkərim Zəncani Qurban Əli Zəncanidən ictihad aldıqdan sonra Nəcəfə gedib Seyid Məhəmməd Kazım Təbatəbai və Seyid Məhəmməd Firozabadidən ictihad üçün icazə alır. O, fəlsəfədə o qədər mahir olub ki, Taha Hüseyn onu dövrün İbn Sinası adlandırıb. Onun bir çox yazıları fiqh, əsaslar, fəlsəfə, təfsir, hədis rəvayəti və digər sahələrdə vardır.
Zəncani seminariyada ingilis nüfuzu olmaqda ittiham olunurdu; Buna görə də o, təcrid olunmuşdu. Seminariyanın idarə edilməsinin keyfiyyəti və şiəliyin təbliği ilə bağlı Ayətullah Burucerdi ilə fikir ayrılığı onun Qum seminariyasından tamamilə ayrılmasına səbəb oldu.
8. Hicri 1395-ci il Nəcəfdə şiə hüquqşünası Seyid Həsən Musəvinin vəfatı.
Seyid Həsən Musəvi Bəcnəvərdi (1310-1395 h.q.), 14-cü əsrdə yaşamış imami fəqih və üsulist, “əl-Qəsəsül-fiqhiyyə” kitabının müəllifi idi. O, Ağa Ziya İraqi, Mirzə Məhəmmədhüseyn Naini və Seyid Əbülhəsən İsfahaninin tələbələrindən olmuş, Nəcəf Seminariyasında fiqh və prinsiplərlə yanaşı, ədəbiyyat və fəlsəfə üzrə də ixtisaslaşmışdır. O, həmçinin Bağdad, Əl-Əzhər, Tunis və Mərakeşin akademik cəmiyyətləri ilə elmi əlaqələrə malik idi. Seyid Məhəmməd Kazem və Seyid Məhəmməd onun övladlarıdır.
Onun ən məşhur tələbələrindən bəziləri Hüseyn Vahid Xorasani, Məhəmməd Tağı Cəfəri, Seyid Mustafa Xomeyni və Məhəmməd Rza Mozafardır.
9. İsmayıl Ənsari Zəncani tərəfindən Fatimeyi-Zəhra haqqında Əl-Müsəvat əl-Kəbrinin yazılmasına başlaması və 20 ilərzində tamamlanması.
Bu kitab Həzrət Zəhra (s) haqqında ərəb dilində İsmayıl Ənsari Zəncani (vəfatı: 2008) tərəfindən yazılmış iyirmi beş cildlik topludur. Bu əsərin yazılması hicri 1407-ci ildə başlanmış və Həzrət Fatimeyi Zəhranın (s.ə) həyat və şəxsiyyətinin bütün sahələrini əhatə edir. Müəllif kitabı yazarkən bir neçə mindən çox mənbəyə istinad edib. Ensiklopediyanın tərtib üsulu Həzrət Zəhra (s.ə) ilə bağlı mövzulara əsaslanır ki, bu mövzu əhatəli təsnifata görə üç ümumi bölməyə bölünür: Həzrət Zəhra (s) bu dünyadan əvvəl, Həzrət Zəhra (s) bu dünyada, Həzrət Zəhra (s) bu dünyadan sonra. Fədək, Fədakiyə xütbəsi və Həzrət Fatimənin (s) şəhadəti bu kitabın mövzularındandır. “Dəlil Ma” nəşriyyatı bu kitabı hicri 1428-ci ildə nəşr etdirmişdir.
10. Hicri 1418-ci il Qumda şiə ədəbiyyatı və incəsənəti mövzusunda ixtisaslaşdırılmış ədəbiyyat kitabxanasının açılışı.
İxtisaslaşdırılmış ədəbiyyat kitabxanası Qum şəhərinin şiə təqlidi hakimiyyətlərindən olan Ayətullah Sistaninin dəftərxanasına bağlı ixtisaslaşdırılmış kitabxanalarından biridir. Ədəbiyyat və incəsənət mövzusunda fəaliyyət göstərən bu kitabxanada qırx mindən çox fars və ərəb dillərində kitablar var. Şiə ədəbi irsinin dirçəldilməsi və ədəbi məcmuələrin nəşri bu kitabxananın fəaliyyət istiqamətlərindəndir.
11. Hicri 1420-ci il Qumda ixtisaslaşmış fiqh və əsaslar kitabxanasının açılışı.
Fiqh və Usul İxtisaslaşdırılmış Kitabxanası və ya Fiqh və Hüquq Kitabxanası Qum şəhərinin Ayətullah Sistani İdarəsinə bağlı ixtisaslaşmış kitabxanalarından biridir. Bu kitabxanaHüquq elminin təbliğində elmi-tədqiqat boşluqlarının doldurulması məqsədilə fiqh və prinsiplərin elmi bankının yaradılmasına, fiqh və əsas kitabların nəşrinə xidmət edir.
12. Hicri 1423-cü il Qum seminariyasının professoru, yazıçı Seyid Məhəmməd Cavad Zeni Ruhaninin vəfatı.
Seyid Məhəmməd Cavad Zeni (1326-1381) Şiə hüquqşünası və yazıçısıdır.
Seyid Əhməd Xansari, Seyid Məhəmməd Rza Qolpayeqani, Seyid Şəhabəddin Mərəşi Nəcəfi, Məhəmməd Əli Əraki və Əbülhəsən Şiarani kimi fəqihlərdən seminariya elmləri öyrənmişdir. O, 44 ünvanda kitab yazmış, tərcümə edib və ya izah etmişdir. 1381-ci ildə vəfat etmiş və Qum şəhərindəki Əli bin Babuye məqbərəsində dəfn edilmişdir.
13. Hicri 1426-cı il Ayətullah Sistaninin göstərişi ilə İmam Əlinin (ə) hərəminin kitabxanasının təmiri və açılışı.
Əl-Heydəriyyə Kitabxanası (İmam Əlinin (ə) hərəminin kitabxanası) Nəcəf şəhərinin ən qədim və məşhur kitabxanalarından biridir və Əmirul Möminin (ə) hərəminin həyətində yerləşir. Başqa adlarla da tanınan bu kitabxana keçmişdən yazıçıların, ağsaqqalların nadir kitablarının, əlyazmalarının saxlandığı yer olub, əsrlər boyu kitablar zədələnib itib. Bu kitabxana Səddamın hakimiyyətindən sonra Ayətullah Sistaninin əmri ilə yenidən dirçəldilmiş və açılmışdır. Bu gün Heydəriyyə kitabxanasında çoxlu imkanlar və şöbələr var.
Vəssəlamu ələykum rəhmətullahi və bərəkatuh. Ğfərəllahu li və ləkum İnşallah.
Hazırlayan: Ustad Hacı Elşən Badkubei
- Namaz Vaxtları
- Namazın Təqibatı
- Dualar və əməllər
- İslam Təqvimi
Tarix: 19/01/2025
SÜBH AZANI 6:27
GÜN ÇIXMA 8:1
ZÖHÜR AZANI 12:50
GÜN BATMA 17:40
MƏĞRİB AZANI 18:1
GECƏ YARISI 0:3
İnteraktiv Quran
Quranı dinlə
Günün əməlləri
Hazırlayan: U. H. E. Badkubei
Abunə ol
Daima yenilənən dini məqalələrdən xəbərdar ol.
Facebook səhifəmiz