30-Cəmadiüs-Sani-1446 / 01-01-2025
Rəhman və Rəhim olan Allahın adı ilə.
İlahi! Sənə həmd olsun ki, bizləri digər məxluqlardan fərqləndirərək insan yaratdın. İlahi! Sənə təşəkküt edirik ki, bizləri digər dinlərdən fərqli olaraq, İslam dininə yönəltdin və eyni zamanda bizləri kamilləşdirərək, doğru yola hidayət etmək üçün Rəsulunun (s) əmri ilə, İslam Peyğəmbərinin (s) bizlər üçün əmanət qoyduğu Quran və Əhli-Beytinin (ə) tərəftarı və Şiəsi qərar verdin.
Allahın salamı olsun Peyğəmbərinə (ə), onun Əhli-Beytinə (ə), məsum və şibhi məsumlara və onların naiblərinə, Mərcələrə və müctəhidlərə, alim və tələbələrə və ən sonda Əhli-Beyt (ə) məktəbinə canı və malı ilə xidmət edənlərə. İlahi! Sənin lənətin Adlarını sadaladığım kəslərin düşmənlərinə qiyamət gününə qədər ardıcıl şamil olsun.
Mövzu: DİNİ TƏQVİM (30-Cəmadiüs-Sani-1446 / 01-Yanvar-2025)
Hicri təqvimi ilə bu gün (01-Yanvar-2025-cü il) Cəmadiüs-Sani ayının otuzu və hicri-qəməri təqvimi ilə bu gün ilin 178-ci günüdür. Qeyd edək ki, bu gün yalnız bəzi hicri illərində mövcuddur.
Günün ən mühüm hadisələri:
1. Hicri 198-ci ildə Mühəddis və Kufi fəqihi Süfyan bin Uyeinə vəfat etdi.
Əbu Muhəmməd Süfyan bin Uyəynə bin Meymun Hilali (hicri 107-108), Kufi mühəddis və fəqih, tabeinlərin səksəndən çoxunu görmüş və onlardan hədis nəql etmişdir. İbn Uyəynəyə alimlər və hədisçilər etimad göstərmiş, onun hədisləri “Səhih-Seth” və başqa kitablarda yer almışdır. Təriqət baxımından İbn Nədim onu Zeydi hesab edir.
İbn Uyeynə həyatının son ilində Məkkəyə getmiş və nəhayət 91 yaşında orada vəfat etmiş və Həcun dağında dəfn edilmişdir. İstanbulda onun adını daşıyan bir türbə var, lakin onun ona aid edilməsinə dair heç bir sübut yoxdur.
2. Hicri 251-ci ildə Hüseyn bin Məhəmməd Ələvinin Müstəin Abbasiyə qarşı qiyamı.
Xəlifə Müstəyin Abbasinin nümayəndəsinin Kufə və ətraf əhalisinə təzyiq və zülmü gücləndikdə bu bölgədə çoxlu sayda insan xəlifə Abbasi və onun bölgədəki nümayəndəsinə qarşı qalxmağa hazırlaşırdı. Onlar Sədat Ələvidən Hüseyn ibn Məhəmməd Ələvi adlı bir adamı özlərinə rəhbər seçdilər və ona iqtisadi, müharibə və döyüşçülərlə kömək etdilər.
Təbərinin dediyinə görə, dörd vasitəçi vasitəsilə İmam Zeynəl-Abidinə (ə) çatan bu ələvi döyüşçünün nəsli belədir: Hüseyn bin Muhəmməd bin Həmzə bin Abdullah bin Hüseyn bin Əli bin Hüseyn (ə).
Qəməri ilinin 251-ci ilində Hüseyn ibn Muhəmməd Ninevada qiyamını açıqladı və əlli nəfər yoldaşı ilə Hişam bin Əbi Delufun əsgərləri ilə qarşılaşdı və ağır döyüşdən sonra Kufəyə çəkilməyə məcbur oldu. Həmin hadisədə onun yoldaşlarından bəziləri öldürüldü, bəziləri isə əsir götürülərək Bağdada göndərildi, Abbasi xəlifəsinin nümayəndəsi Məhəmməd bin Abdullah onların hər birinə beş yüz şallaq vurdu və sonra onları yaralı və qanlı bədənlərlə azad etdi.
Amma Kufəyə qaçan Hüseyn bin Məhəmməd Ələvi orada yenidən güc toplayıb xəlifənin nümayəndəsinə qarşı meydanı daraltdı. Müstəyin Abbasinin Kufədəki nümayəndəsi Əhməd bin Nəsr bin Malik Xəzai Ələvi döyüşçüləri ilə vuruşdu və onun tərəfindən on bir nəfər öldürüldükdən sonra Kufədən qaçmağa məcbur oldu. O, İbn Həbirənin sarayına getdi və orada qaldı və məktub vasitəsilə xəlifəyə Kufənin vəziyyətini bildirdi.
Hüseyn bin Muhəmməd xəlifənin nümayəndəsini qovub şəhərin idarəsini öz üzərinə götürdükdən sonra Əbu Əhməd adlı Ələvi Sadatlardan biri Məhəmməd bin Cəfəri Kufədə öz nümayəndəsi olaraq təyin etdi. Və özü altı yüz yoldaşı ilə Səvadyə getdi və Hişam ibn Əbi Delufun əsgərləri ilə yenidən Neynəvadə döyüşdü.
Bu dəfə Hişam onunla döyüşdə məğlub oldu və Kufə və Neynəva bölgəsinin savadını itirdikdən sonra İbn Həbirənin sarayında Əhməd İbn Nəsrə qoşuldu. Hüseyn bin Muhəmməd Ələvinin artan qüdrətindən qorxan Müstəin Abbasi ağır bir ordunun başında Mozam bin Xaqanı Kufəyə göndərdi. Mozahem Kufə yaxınlığında Şahi kəndində düşərgə saldı və Davud ibn Qasım Cəfərini çoxlu mal və hədiyyələrlə Hüseyn bin Məhəmməd Ələvinin yanına göndərdi ki, təslim olsun, döyüşçülərini döyüş və münaqişədən çəkindirsin. Lakin Davud bin Qasim Cəfəri bunu etməkdə tələsmirdi və buna görə də iş ləng gedirdi.
Bundan artıq səbir etməyən Müzahim bin Xaqan həm özünün, həm də xəlifənin mənafeyinə görə ordusunu iki dəstəyə ayırdı. O, sərkərdələrindən birinin komandanlığı ilə Fəratın şərq tərəfinə bir dəstə göndərdi və başqa bir dəstəni özü üçün saxladı. Sonra Şahi kəndindən Fəratın qərb tərəfinə doğru hücuma keçdi və Kufə şəhərinin girişində Hüseyn bin Məhəmməd Ələvinin qoşunları ilə qarşılaşdı və iki tərəf arasında şiddətli döyüş getdi.
Hər iki tərəfdən çoxlu sayda insan həlak olub, yaralanıb, şəhərin müdafiəçiləri bütün şücaətləri ilə öz şəhərlərini müdafiə ediblər. Lakin birdən onlar başa düşdülər ki, Fəratın şərq tərəfdən Kufəyə hücum edən İbn Xaqanın başqa bir dəstəsi şəhərə daxil olub və ordularının arxasından onlara hücum edib.
Şəhərin müdafiəçiləri və Seyid Ələvi tərəfdarları iki dəstə hücumçular və İbn Xaqanın əsgərləri tərəfindən mühasirəyə alınaraq hamısı öldürülənə qədər vuruşdular. İbn Xaqan Seyid Ələvinin üsyanına son qoyduqdan sonra Kufə şəhərinə daxil oldu və onun sakinlərinə, xüsusən də Ələvilərə və Haşimilərə qarşı çox sərt davrandı.
Döyüş zamanı o, Kufənin iki bölgəsinə katapult qurğusu ilə daş yağdırmağı əmr etmiş və nəticədə böyük yanğın başlamış və bu şəhərin yeddi bazarı düşmənin qəzəb və nifrət atəşi altında yandırılmışdır. Xəlifənin qoşunları bu yolla Kufədə Hüseyn bin Məhəmməd Ələvinin başçılıq etdiyi xalq üsyanını vəhşicəsinə yatırdılar və Abbasi xəlifəsi tərəfindən böyük mükafat aldılar.
3. Hicri 301-ci ildə Samani sülaləsinin sərkərdələrindən Əbu Nəsr Əhməd Səmaninin öldürülməsi.
Əbu Nəsr Əhməd bin İsmayıl Səmani üçüncü qəməri əsrdə Nil və Xorasandə olan Samani hökmdarlarından və sultanlarından biri idi. Məsudinin yazdığına görə, onun xilafəti altı il altı ay on altı gün, ömrü isə otuz üç il səkkiz ay olmuşdur. Əmir Əhməd Səmani qul və qulluqçuları tərəfindən öldürüldü.
4. Hicri 1397-ci il Təbrizdə şiə fəqihlərindən Seyid Əhməd Hüseyni Xosrovşahinin vəfatı.
Azərbaycan bölgəsinin hüquqşünası Seyid Əhməd Xosrovşahi Təbrizin Xosrovşahi şəhərində anadan olub. Xosrovşahilər ailəsi Azərbaycanın mənəviyyat və fiqhinin uzun illər (bəlkə də 200, 300 il) davam etdiyi mənəvi ailələrindən biridir.
O, dini elmləri atası Seyid Morteza Xosrovşahidən öyrənməyə başlayıb. O, dini elimlərin əsasları və səviyyənin bir hissəsini ondan öyrəndi və sonra onunla birlikdə Semnan və Məşhəd şəhərlərinə getdi. Atasının sürgünü səbəbindən təhsilinin ikinci mərhələsinə Məşhəd Seminariyasında başlamış və Seyid Hüseyn Təbatəbai Qomi, Mirzə Əbülhəsən Angci və Mirzə Əhməd Ağazadə Xorasani kimi şəxslərdən istifadə etmişdir.
Seyid Əhməd atasının sürgünündən sonra onunla birlikdə Təbrizə qayıtdı və iki ilə yaxın bu şəhərdə qaldı. Amma o zaman Təbrizin möhtəşəm seminariyası olmadığından elm öyrənmək üçün yenidən Qum seminariyasına getdi. 4 il Əbdül Kərim Haeri Yəzdi, Seyid Məhəmməd Tağı Xansari və Məhəmməd Höcət Köhkəmrinin dərslərində iştirak edib. Seyid Əhməd Xosrovşahi Qumda uzun müddət qaldıqdan sonra Azərbaycana qayıdıb.
Seyid Əhməd Xosrovşahi Təbrizdə vəfat etmiş və Əli bin Musa ər-Rzanın hərəmində dəfn edilmişdir.
5. Hicri 1417-ci il, Seyid Morteza Pasandidənin vəfatı.
Seyid Morteza Pasandideh Qum seminariyasının siyasi fəallarından biri idi. O, İsfahan ağsaqqallarının yanında təhsil alır və doğma şəhəri Xomeyndə İslam kursları verirdi.
Seyid Morteza Pasandideh Tehranda vəfat etmiş və Qumdakı Həzrət Məsumənin (s.ə.s.) hərəmində dəfn edilmişdir.
6. Hicri 1443-cü il Qumda şiə təqlid idarəsindən Lütfullah Safi Qolpayeqaninin dəfni.
Safi Qolpayqani hicri 1443-cü ilin 29-cu Cəmadiüs-Sanidə 103 yaşında Qumda vəfat etmiş və vəsiyyətinə əsasən 30 Cəmadiüs-Sanidə Kərbəlada İmam Hüseynin (ə) hərəmində dəfn edilmişdir.
Vəssəlamu ələykum rəhmətullahi və bərəkatuh. Ğfərəllahu li və ləkum İnşallah.
Hazırlayan: Ustad Hacı Elşən Badkubei
- Namaz Vaxtları
- Namazın Təqibatı
- Dualar və əməllər
- İslam Təqvimi
Tarix: 19/01/2025
SÜBH AZANI 6:27
GÜN ÇIXMA 8:1
ZÖHÜR AZANI 12:50
GÜN BATMA 17:40
MƏĞRİB AZANI 18:1
GECƏ YARISI 0:3
İnteraktiv Quran
Quranı dinlə
Günün əməlləri
Hazırlayan: U. H. E. Badkubei
Abunə ol
Daima yenilənən dini məqalələrdən xəbərdar ol.
Facebook səhifəmiz