HƏZRƏT İMAM HADİNİN (Ə) HƏYATI

2024-01-15 08:59:54
Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim
Həzrət İmam Hadinin (ə) mövludu və nəsəbi.
Həzrət İmam Hadi (ə) hicri 212-ci ilin zilhiccə ayının ortalarında (digər rəvayətə görə rəcəb ayının 2-i və ya 5-də) Səriyyə şəhərində (Mədinədə yerləşir) dünyaya göz açıb. Atası Həzrət İmam Muhəmməd Təqi Cavad (ə), anası Samaneye Məğribiyyəh adlı fəzilətli bir xanımdır. Mübarək adı Əli, ləqəbləri isə Hadi, Nəqi, Ələm, Fəqih, Əmin, Mötmən, Təyyab və Mütəvəkküldür. Onun künyəsi Əbul Həsən idi və ona “Üçüncü Əbül Həsən” deyirdilər.
Həzrət İmam Hadinin (ə) imaməti dövrü.
1) İmamın (ə) dövrünün siyasi vəziyyəti. İmam Əli ən-Nəqi əl-Hadi (ə) 220-ci ildə Mədinədə imamətə çatdı. O, imamətinin ilk 13 ilini həmin şəhərdə keçirmiş, şiələrə mənəvi və elmi nemətlər bəxş etməklə yanaşı, pak Əhli-Beyt imamlarının düşməni kimi məşhur olan Mütəvəkkülün xilafətinə qədər şiələrin işləri ilə məşğul olmuşdur. Mütəvəkkül İmamın (ə) cəmiyyətdəki nüfuzundan qorxduğu üçün onu Mədinədən Samirrəyə çağırdı. Çünki o, imama (ə) yaxından nəzarət etməli olduğunu hiss edirdi. İmam Samirrəyə gəldikdən sonra, zahirən azad olsa da, “Mütəvəkkil” onların evini elə seçmişdi ki, daim nəzarətdə olsunlar. O, mütəmadi olaraq evində axtarış aparılmasını əmr edib və bütün səfərlər hökumət qüvvələri tərəfindən nəzarətə götürülürdü. Mütəvəkkül cəmiyyətdə çox boğucu bir atmosfer hökm sürmüş, şiələrə qarşı çox sərtlik və təzyiqlər tətbiq etmişdi. O, ələviləri iqtisadi mühasirəyə almışdı. Şeirlərində imamlara hörmətsizlik etmək üçün saray şairlərinə külli miqdarda pul verirdi və o dövrün görkəmli və hörmətli seyyidlərinin çoxu həbs edilərək zindana salırdı. Onun hakimiyyəti dövründəki ən dəhşətli əməllərindən biri İmam Hüseynin (ə) hərəminin dağıdılmasıdır. Abbasi xəlifələri, xüsusilə Mütəvəkkül və İmam Hadi əleyhissalamın digər müasir xəlifələri dövründə insanların, xüsusən də Ələvilərin yaşayış şəraiti çox ağır idi. Çünki onlar müsəlman xəzinəsini əyləncələrə sərf edirdilər ki, tarixə görə onların bağlı qalan xəzinələri hədsiz dərəcədə şox idi.
2) İmamın (ə) fəaliyyəti. İmam Hadi (ə) ciddi nəzarət altında olsa da, təslim olmadı və dövrünün şərtlərinə uyğun olaraq fəaliyyətini davam etdirdi. Onun ən mühüm fəaliyyətlərindən biri də çıxışlarında, elmi mübahisələrdə və sual-cavablarda xalqa müxtəlif yollarla məlumat vermək, imamətlik mövqeyini və elmi mövqeyini aşkar edib təsbit etmək olmuşdur. Bəni Abbas hakimiyyətinin qeyri-qanuniliyini də izah edirdi. İmamın fəaliyyətinin digər istiqaməti xalqı və şiələri Həzrət Mehdinin (əleyhissalam) qeybinə hazırlamaq idi. Təbii ki, həddindən artıq ehtiyatla və hakimiyyətin həssas olmasının qarşısını almaq üçün çıxışında bu məsələni üstü bağlı şəkildə qeyd edirdi.
3) İmamın (ə) məzhəb və məktəblərlə münasibətləri. Bəni Abbasın hakimiyyəti dövründə xəlifələr elmi və mədəni məsələlərlə maraqlanırdılar. Bu zaman başqa xalqların bir çox kitabları ərəb dilinə tərcümə edilmiş və bu da insanların düşüncələrinin, cəmiyyətin elmi vəziyyətinin dəyişməsinə səbəb olmuşdur. Həmçinin, Əşarə və Mötəzilə kimi ilahiyyat məktəbləri çiçəklənir və Allahın cismaniliyi, mütləq determinizm və ya mütləq azad iradə, Quranın təsadüfi və ya qədimliyi və s. kimi şübhələr qaldırırdılar. İmam Hadinin (ə) mövqeyi və bu cür şübhələrə verdiyi cavab, birincisi, şiə mövqelərinin səhihliyini və düzgünlüyünü göstərdi və ikincisi, müsəlmanları bu cür şübhələrin tələsinə düşməkdən qorudu. > Medrese.az:
4) İmamın (ə) şəhadəti. İmam Hadi (ə) hicri 254-cü ildə Samirra şəhərində şəhid oldu. Küleyni “Usul Kafi” kitabında şəhadət günü ilə bağlı iki rəvayət qeyd edir ki, biri Cümədiül-axr ayının bitməsinə dörd gün qalmış, digəri isə Rəcəb ayında (gününü qeyd etmədən) şəhadət günü kimi qeyd etmişdir. Və Əllame Məclisi “Biharul-ənvar”da o Peyğəmbərin şəhadəti ilə bağlı iki rəvayət nəql edir ki, onlardan birində Rəcəb ayının bitməsinə üç gün qalmış (yəni Rəcəb ayının 26 və ya 27-si), digərində isə ayın üçüncü günüdür. Şiə təqvimində Rəcəb ayının üçüncü günü Həzrətin (ə) şəhadət günü kimi qeyd olunur. Əllamə Məcləsi “Cəla əl-Ayun” kitabında şəhadətinin necəliyi haqqında belə deyir: “İbn Babəviyənin və başqa bir qrupun sözlərinə görə, Mötəmid Abbasi onu zəhərlə şəhid etdi və şəhadət zamanı onun yanında İmam Həsən Əskəridən (ə) başqa heç kim yox idi”. İmam Həsən Əskəri (ə) atası Həzrət İmam Hadinin (ə) şəhadətdən sonra atasının cənazəsi üzərində namaz qıldı sonra öz evində dəfn edildi.
5) İmam Hadinin (ə) səhabələri. Şeyx Tusinin yazılarına görə, İmam Hadinin (əleyhissalam) tərəfdar və səhabələrinin və İslam elmlərinin müxtəlif sahələrində ondan rəvayətlər nəql edənlərin sayı 185 nəfərə çatır ki, onların arasında bir çox görkəmli elm və fiqh xadimləri də vardır. Həzrətin (ə) məşhur tələbələrindən bəziləri bunlardır: Fəzl bin Şazan: O, hicri üçüncü əsrdə böyük şiə ilahiyyatçılarından biri olmuşdur:
Həzrət Əbdüləzim Hüseyni (ə): O, Cəlalətli seyyidlərdən idi ki, onun şərəfli nəsli İmam Həsənə (ə) gedib çıxır. O, elmi və ideoloji cəhətdən İmam Hadi (ə) tərəfindən bəyənilmişdir.
Əli Bin Məhziyar Əhvazi: O, məşhur şiə fəqihləri, hədis alimlərindən biri və üç İmamın, yəni İmam Rza, İmam Cavad və İmam Hadinin (ə) səhabələrindən biri olmuşdur.
Əli bin Cəfər Həmani: O, təvəkkül və elm sahibi idi və İmam Hadi və İmam Həsən Əskəridən (ə) məsul idi.
Osman bin Səid Amrovi: O, İmam Əli ən-Nəqi və İmam Həsən Əskərinin (ə) sağlığında sirdaşı və vəkili olub və İmam Zamanın (ə) dörd nəvabının birincisidir.
Hüseyn bin Səid Əhvazi: İmam Rza, İmam Cavad və İmam Hadinin (ə) səhabələrindəndir. O, Cəlil Qədr şeyxlərindən sayılır və onun rəvayətləri şiə fəqihləri arasında xüsusi nüfuza malikdir.
Əyyub İbn Nuh: O, İmam Hadi (ə) və İmam Həsən Əskərinin (ə) vəkili idi və İmam Hadidən (ə) çoxlu hədislər nəql etmişdir. İmam Hadi (ə) onun barəsində Amr bin Səid Mədainiyə dedi: Ey Əmr! Əgər cənnət əhlindən olan bir insana baxmaq istəyirsənsə, bu kişiyə (Əyyub bin Nuha) bax.
Həsən bin Əli Nasir.
İbrahim bin Abdo Neyşaburi: O, İmam Hadinin (ə) səhabələrindən idi və ondan sonra Neyşaburda İmam Həsən Əskərinin (ə) vəkili olmuşdur.
İbrahim bin Məhəmməd Həmədani.
Həsən bin Rəşid, Məkni Əbu Əliyə.
İbrahim bin Davud Haşimi Yaqubi.
Vəssalamu Ələykum rəhmətullahi və Bərəkatuh. Dualarnızda bizləri unutmayım.
Ustad Hacı Elşən Badkubei
- Namaz Vaxtları
- Namazın Təqibatı
- Dualar və əməllər
- İslam Təqvimi
Tarix: 09/02/2025
SÜBH AZANI 6:20
GÜN ÇIXMA 7:52
ZÖHÜR AZANI 12:45
GÜN BATMA 17:56
MƏĞRİB AZANI 18:17
GECƏ YARISI 0:8
İnteraktiv Quran
Quranı dinlə
Günün əməlləri
Hazırlayan: U. H. E. Badkubei
Abunə ol
Daima yenilənən dini məqalələrdən xəbərdar ol.
Facebook səhifəmiz