ƏYYAMUL-BƏYZ VƏ ƏMƏLLƏRİ
2024-01-19 09:04:02

BİSMİLLAHİR-RƏHMANİR-RƏHİM

 

ƏYYAMUL-BƏYZ

 

Əl-Beyd günləri (ağ günlər deməkdir) qəməri ayının on üçüncü, on dördüncü və on beşinci günləridir. Rəvayətlərdə bu günlərdə oruc tutmaq vurğulanır. Əyyamu-Bəyz Şiələr arasında Rəcəb, ardınca Şaban və Ramazan günləri xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

Əyyamul-Beyd əslində "Əyyamu Ləyaliyil-Bəyz" idi. (Yəni Ağ günlər və gecələr deməkdir) “ləyəli”nin silindiyi üçün Əyyamul-Bəyz (ağ günlər) deyə adlanıldı. Bəiz ərəbcə ağ mənasını verən Beyzə sözünün cəmidir. Qədim ərəblər ayların günlərini ayın parlaqlığına görə adlandırırdılar və bu üç gecədə ayın işığı digər gecələrdən çox olduğu üçün həmin günləri bu adla çağırırlar. Bu günlərin digər adları Avazih və Ğurrədur. Bu günlərin bu cür adlanmasının başqa səbəbi rəvayətlərdə qeyd olunur.

Eləluş-Şərayih kitabında deyilir: Cəbrail Adəmi başdan-ayağa qaralmış halda yerə endirdi. Mələklər Adəmi bu heyətlə görəndə heyrətə gəldilər və ağladılar və Uca Allaha üz çecirərk dedilər: Ya Rəbb, bir məxluq yaratdın və ona öz ruhundan üfürdün və mələklərini ona səcdə etdin, indi bir günahınla onun ağ rəngini qara etdin!? Bir carçı göydən səslənir: Bu gün Rəbbin üçün oruc tut, Adəm ayın 13-cü günü olan o günü oruc tutdu və qaranlığın üçdə biri ondan uzaqlaşdı. On dördüncü gün bir carçı səsləndi: Bu gün Rəbbin üçün oruc tut. Adəm həmin gün oruc tutdu və qaralığın üçdə biri yox oldu. 15-ci gün bir carçı onu oruc tutmağa dəvət etdi, həmin gün oruc tutdu və bütün qaralığı aradan qalxdı və buna görə də bu günlərə əl-Beyd günləri deyilir.

Şiələr üçün Əyyamul-Beyd Rəcəb, ardınca Şaban və Ramazan günləri xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bu üç gündə ən əhəmiyyətli əməl orucdur. Rəvayətlərdən əldə edilənlərə əsasən belə görünür ki, hər ayda üç gün oruc tutmaq islamdan əvvəlki dövrdə də yaxşı əməllərdən olub və İbrahim peyğəmbərin (ə) orucu hesab edilib. Həzrət Peyğəmbər (s) insanlardan hər ay oruc tutmalarını əmr etmişdir.

 

ƏYYAMUL-BƏYZ GÜNÜNÜN ƏMƏLLƏRİ.

 

On üçüncü gecə: İki rükət namaz qılınaraq, hər rükətdə Həməd, Yasin, Təbərəkül-Mülk və Tövhid surələri oxunur.

On üçüncü gün: Oruc tutmaq. Hər kəs Ümmü Davudun əməllərini yerinə yetirmək niyyətində olsa, bu gün oruc tutmalıdır.

 

On beşinci gecə:

1) Altı rükət namazı üç salamla oxumaq 13-cü gecənin namazı kimi.

2) Qüsul etmək.

3) Səhərə qədər oyaq qalmaq.

4) Hz. İmam Hüseynin (ə) ziyarəti.

5) Otuz rükət namaz, hər rükətdə bir həmd və on dəfə Tövhid surəsi oxumaq.

6) On iki rükət namaz, hər rükət salamla bitir. Hər rükətdə Həməd, Tövhid, Fələq, Nas, Ayətül-Kürsi və Qədr surələrinin hər biri dörd dəfə oxunur və salamdan sonra: dörd dəfə: "Allahu, Allahu Rəbbi La Uşrikə bihi şəyən və la əttəxizu min dunihi vəliyya."

 

On beşinci gün:

1) Qüsul etmək.

2) Hz. İmam Hüseynin (ə) ziyarəti.

3) Salmanın namazını qılmaq. (Bu namaz haqında keçən yazılarmızda bəyan etmişdik.)

4) İki salamla dörd rükət namaz qıl və salamdan sonra de: "Allahummə Ya Muzillə Kullə Cəbbar, və Ya muizzəl-Muminin, Əntə Kəhfi Həynə tuyinil-Məzahib, Və Əntə Bariu Xəlqi Rəhmətən bi və qəd kuntə Ən xəlqi qəniyyən, və ləv la rəhmətuk, ləkuntə minəl-halikin, və əntə muidi bin-nəsri ə-ədai və ləv la nəsruk, iyyayə kuntu minəl-məfzuhin. ya mursilər-rəhməti min məadiniha və munşiəl-bərəkəti min məvaziha, ya mən xəssə nəfsəhu biş-şumuxi vər-rəfəti fə əvliyauhu bi izzihi yətəəzzərunə və ya mən vəzəət ləhul-mulk, nirəl-məzəlləti əla ə-ənaqihim fəhum min sətəvatihim xatifun, əsəlukə bikinunikəl-ləti iştəqqətəha min kibriyaikə və əsəlukə bikibriyaikəl-ləti iştəqqəqtəha min izzətik, və əsəlukə bi izzətikəl-ləti istəvəytə biha əla ərşik, fəzələqtə biha cəmiə xəlqikə fəhum ləkə muzinun, ən tusəlliyə əla Muhəmmədiv-və əhli bəytih."

5) Ummu Davudun əməllərini yerinə yetirmək. Ummu Davudun əməlləri belədir: Beyd günlərində, yəni Rəcəb ayının 13, 14 və 15-ci günləri oruc tutmalıdır; Sonra, on beşinci gün günorta vaxtı qüsul etmək, gözəl rüku və səcdə ilə yanaşı və heç bir şeyin insanın diqqətini yayındırmadığı və onunla heç kəsin danışmadığı sakit yerdə günorta və əsr namazlarını qılımaq. Namazı bitirdikdən sonra üzü qibləyə baxaraq bu surələri oxusun: Yüz dəfə Həməd surəsi, yüz dəfə İxlas surəsi, on dəfə Ayətül-Kürsi və qeyd etdiyim surələrdə birni oxumaq: Ənam, Bəni İsrail, Kəhf, Loğman, Yasin, Safat, Səcdə, Şura, Duxan, Fəth, Vaqiə, Mulk, Qələm, və s... Və sonunda İstifət duası və ya Umm Davud duası oxuyun.

 

Vəssəlamu Ələykum Rəhmətullahi və Bərəkatuh.

 

Dualarnızda bizləri unutmayın.

 

Ustad Hacı Elşən Badkubei