Süfaninin qiyamını.

2024-07-19 19:49:38
Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim
Mövzu: Süfaninin qiyamını.
Qaimin (əleyhissalam) zühurunun etibarlı əlamətlərindən biri də Əbu Süfyanın nəslindən dəhşətli və iyrənc cinayətlər edəcək rəzil bir insanın meydana çıxmasıdır. Və o çoxlu qətllərdən sonra Hz. Mehdi (əleyhissalam) ilə döyüşmək üçün Suriyaya qayıdar, lakin ordusu Bidə torpağına batdıqdan sonra Mehdi (əleyhissalam) tərəfindən öldürüləcək. Bir çox rəvayətlərdə Süfaninin qiyamının necəliyi və sonu haqqında bəhs edilmişdir. Bu yazıda daha öncəki yazılarımızda söz verdiyimiz kimi “Sufyani Qiyamı” haqqında ətraflı araşdırma aparacağıq.
Süfyaninin adı və nəsli rəvayətlərə əsasən.
Zühur rəvayətləri üzərində aparılan hərtərəfli araşdırmalara görə Süfyanın əsl adı Osman, atasının adı isə Ənbəsədir. Təbii ki, bəzi rəvayətlərdə onun atasının adı “Əyyinə” kimi çəkilir. Bu məzmunda sitat və rəvayətlərin çoxluğuna görə Sufyani üçün başqa adlar da çəkilmişdir. O cümlədən; Hərb bin Ənbəsə, Əbu Utbə, Müaviyə bin Utbə, Urvə bin Məhəmməd, Ənbəsə bin Hind, Abdullah bin Yezid və Ənbəsə bin Mərəh. Təbii ki, məşhur sünni rəvayətlərində onun adı Abdullah bin Yeziddir və nəsli Yezid bin Muaviyə bin Əbi Süfyana gedib çıxır.
Bəzi rəvayətlərdə ona “Səxri” ləqəbi verilmişdir ki, bu da Əbu Süfyanın atası Səxrlə bağlıdır. Bəzi hədislərdə onun Xurnas adı ilə də bəhs edilmişdir. Süfyanın nəslinin Əbu Süfyana qədər gedib çıxdığına şübhə yoxdur, lakin onun Əbu Süfyanın nəslinin hansı oğullarından olması ilə bağlı müxtəlif sitatlar var. Bəziləri onu Yezidin nəslindən, bəziləri Utbə bin Əbu Süfyanın nəslindən, bəziləri isə Xalid bin Yezid bin Əbu Süfyanın nəslindən hesab edirlər. Sufyaninin nəsli də ana tərəfdən Kəlbiana (Kəlbi fəlsəfi məktəbi (ərəbcə Kəlb aid, it deməkdir)) çatır.
Süfaninin rəvayətlərə əsaslanan xüsusiyyətləri.
Rəvayətlərdə həqiqətə çatmaq üçün Süfaninin zahiri və davranış xüsusiyyətləri gözəl təsvir edilmişdir. Rəvayətlərə görə, o qırmızıya çalan ağ dərili bir insandır. Qarğa rəngli gözləri var. Saçları sarı, üzündə sızanaqlar var. Qaniçən və çirkin xasiyyətə malikdir.
O, üsyana Dəməşq şəhərinin (hazırda Suriyanın paytaxtı) Yabs diyarı (susuz və otsuz quru torpaq) kimi tanınan bir hissəsindən başlayacaq. Bəzi hədislərdə o, yeni müsəlman (müstəbəsr) kimi qeyd edilmişdir, çünki Şeyx Tusi, Allah ona rəhmət etsin, onu belə təsvir etmişdir: “Sufyani qəbilə başçısı olduğu halda, boynunda xaç olan bir xristian kimi Romadan gələr”. Sufyaninin rəzilliyinə və vəhşiliyinə kifayətdir ki, İmam Sadiq (əleyhissalam) öz vəsfində onun barəsində belə buyurur: “Əgər Süfanini görsən, insanların ən pisini görmüsən”.
Süfaninin Axirəz-zamanda gəlişi.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, Süfyaninin gəlişi və qiyam etməsi Həzrət Məhdinin (ə.s) zühurunun etibarlı əlamətlərindən biridir. İmam Səccad (əleyhissalam) Süfaninin qiyamı haqqında belə buyurur: “İmam Mehdinin qiyamının əmri Allah tərəfindəndir, Süfaninin əmri də Allah tərəfindən müəyyəndir. Naibimiz Süfaninin gəlişindən sonra zühur etməyəcək.” Möminlərin rəhbəri İmam Əli (əleyhissalam) da bu haqda buyurur: “Süfyanın ordusu bidə torpağına çatmaq üçün Mədinəyə gələr, lakin Allah onları torpağa batırar”.
Süfaninin qiyam etdiyi yeri.
İmamların və din ağsaqqallarının çoxsaylı rəvayətlərinin tədqiqindən əldə edilən budur ki, Süfani “Yabs” diyarı kimi tanınan və İordaniya sərhədinə yaxın olan Dəməşq şəhərində susuz və otsuz quru bir ərazidən meydana qalxacaq. Və o, yeddi yoldaşı ilə Suriyanın Dəra şəhərində yaşayan Bəni Kəlb qəbiləsindən olan iyirmi minə yaxın insanlar ona beyət edəcək. Hədislərdə bu tayfa Süfyanın dayıları kimi qeyd olunur, çünki qeyd edildiyi kimi Süfyanın nəsli ana tərəfdən Bəni Kəlb qəbiləsinə gedib çıxır. Bu rəvayətlərə görə, Kəlbilər axır zamanın bədxahlarındandırlar ki, onlar Süfyanın Həzrətlə (ə.s) döyüşündə ona kömək edəcək və çoxlu adamları ordusuna cəlb edəcəklər. Həzrət Peyğəmbər (s) bu haqda buyurur: “Sufyani üç yüz altmış nəfərlə Şama doğru yola düşəcək və Ramazan ayında Bəni Kəlb qəbiləsindən iyirmi min nəfər ona beyət edəcək.” Bəni-Kəlb qəbiləsi Müaviyə dövründə xristian idilər, lakin göründüyü kimi İslamı sonradan qəbul etmişlər. Müaviyə bu qəbilədən olan bir qadınla evləndi və bu evliliyin nəticəsi Yezid oldu. Sonrakı əsrlərdə bu tayfa druz məzhəbinə keçdi. Dürzilər müsəlman olduqlarını iddia etmələrinə baxmayaraq, inancları İslam baxımından tamamilə kənara çıxdıqları üçün əməldə bunun əksini göstərirlər. "Druzi" adı Druzi adlı bir şəxsə tabe olması ilə əlaqədardır. Onlar öz məzhəbinə “Mohdun” adını veriblər. Onların əqidələrinin əsası ruhun əriməsi və reinkarnasiyası üzərində qurulub və bu məsələ İslam baxımından tamamilə etibarsız və rədd edilib. Çox vaxt Bəni Kəlb qəbiləsinə aid edilən druzların əksəriyyəti Ramleh torpağında məskunlaşıb. Rəmlə Fələstinin şərq səhrası, Suriyanın cənub-qərbi, İordaniyanın qərb səhrası və Livanın bəzi hissələrinə daxildir. Təbii ki, onların xeyli hissəsi başqa ölkələrə, o cümlədən Amerikaya, Avstraliyaya, Avropa ölkələrinə miqrasiya edib, lakin onların sayı dünyanın digər bölgələrindən daha çox Suriya və Livandadır. Ümumilikdə dünyada təxminən bir milyon druz yaşayır.
Süfaninin fəthləri və irəliləməsi.
Deyilənə görə, Süfyan Kəlbilərin beyəti ilə ordusunu gücləndirdikdən sonra Dəməşqi ələ keçirər və ilk xütbəsini Şam minbərində söyləyəcək. Sonra Hələb, Homs, Qənsrin və Mosul şəhərlərini fəth edəcək. Bundan sonra o, Bağdada yürüş edəcək, çoxlu qətllər törətdikdən və böyük ziyan vurduqdan sonra Kufəyə və Mədinəyə də yürüş edəcək, sonra İranda Xorasana hücum edəcək. Onun qətllərinin çoxu İraqda olacaq, çünki onun əsas hədəfi İraqdır. Orada adı Məhəmməd, Əli, Həsən, Hüseyn, Fatimə, Xədicə, Musa, Cəfər, Ruqiyyə və s olan hər kəsi öldürəcək.
Bir çox iraqlı qonşularını bir neçə dinar müqabilində Sufyaninin bıçağına təslim edəcək. O, bəzilərini qaynayan yağ qazanlarında yandıracaq. Amma Levantin müəyyən bölgələrindəki bəzi şiələr ondan amanda olacaqlar. Süfaninin cinayətlərinin davamında qadına hücum və öldürülməsi qeyd olunur: “Sufyani qohumları arasında hamilə qadını şirnikləndirdikdən və dostlarından biri həmin qadına təcavüz etdikdən sonra yolda qadının qarnını yarıb dölünü məhv edər. Sonra Kufədə böyük bir qırğın törədir. Bundan sonra ədalət axtaranların və ya zülmün qarşısını alanların pak qanı qaynayar və Sufyani tənəzzül ərəfəsində olar. Altı aylıq davamlı müharibədən sonra o, Şam, Fələstin, İordaniya, Homs və Qənsrin kimi beş böyük bölgəni fəth edər və hökumətinin paytaxtını Dəməşqdən Fələstinin Ramla şəhərinə köçürər.
Təbii ki, rəvayətlərdəki çoxsaylı istinadlarına görə, Süfaninin qiyamının ən mühüm hədəfi, onun və ordusunun cinayətlərinin mərkəzi İraq ölkəsi olacaq. Buna görə də İraqın şiə bölgələrinə hücum etmək və şiələri öldürmək və müqəddəs şiə mərkəzlərinə və iki müqəddəs ziyarətgaha hücum etmək onun cinayətlərinin prioriteti olacaq.
Süfani ilə eyni vaxtda olan üsyanlar.
Rəcəb ayı Süfaninin qiyam edəcəyi aydır. Onunla eyni vaxtda, eyni ildə, eyni ayda və eyni gündə daha iki qiyam baş verəcək; Xorasan üsyanı və Yəmən üsyanı. Onların arasında Yəmən qiyamı hidayətə və haqqa çağırdığı üçün haqdır. İmam Baqir (ə.s) buyurur: “Bir il, bir ay və bir gündə üç Sufyani, Xorasani və Yəmən qiyamı olacaq və ən hidayət olunan bayraq Yəmən bayrağıdır, çünki o, haqqa çağırar. Bundan sonra Ramazan ayında asiman fəryadını hamı eşidəcək. Zilhiccə ayında Nəfsi Zəkiyyə öldürülməsi baş verəcək, Məhərrəm ayında və Aşura günündə isə Muhəmmədin əhli-beytinin başçısının (s) qiyamı baş verəcək.” İmam Baqir (əleyhissalam) başqa bir hədisdə buyurur: “Məhv ediləcək ilk yer Şam bölgəsidir (indiki Suriya). Bu zaman üç bayraq iştirak edir; Əbqa, Əshab və Süfani.”
Abqa zuhur dövründə Levantda (Suriyada) hökumət və hakimiyyət üçün üç iddiaçıdan biridir. Onun qiyamı Eshab və Sufyaninin qiyamı ilə üst-üstə düşəcək. Məhz o zaman Suriyanın hökmdarı dünyasını dəyişir və onun uşaqları da öldürülər. Bu zaman Suriya xalqı bu üç nəfərin bayrağı altında toplanacaq. Bəzi rəvayətlərə görə, Abqanın Misirdə qiyamı, kometin görünməsi və zuhurundan öncə qısa bir məsafədə baş verəcək günəş və ayın qeyri-təbii tutulması ilə müşayiət olunacaq.
Paytaxtdan (ehtimal olunur Dəməşqdən) də əshab üsyanı yaranacaq və onlar Abqa ilə bölgənin rəhbərliyi və idarəçiliyi uğrunda vuruşacaqlar. Amma bu ikisinin heç biri qətiyyətlə qalib gələ bilməyacək. Sufyani bu fürsətdən istifadə edərək üsyana başlayacaq və iki dəstəni məğlub etdikdən sonra onları məhv edəcək. Süfyan əvvəlcə Əbəqa ilə döyüşəcək, onu məğlub etdikdən sonra Əshabla qarşılaşacaq, onun qiyamını yatırtdıqdan sonra Suriyanı fəth edəcək. Bu döyüşlər və qanlı toqquşmalar nəticəsində Şam diyarı viran qalacaq.
Rəvayətlərdən belə çıxır ki, onların üçü də bir-biri ilə döyüşdə həlak olacaq kafir və zalımdırlar. Təbii ki, Süfani bu ikisinə qalib gəldikdən sonra, Mehdi (əleyhissalam) ilə döyüşdə həlak olacaq. İmam Baqir (əleyhissalam) buyurur: “Kafir həlak olduğu zaman, Əshabi Kafir ayağa qalxar və Suriyanı fəth etmək onun üçün çətinləşər, onun da öldürülməsi çox çəkməyəcək və hökumət isə Atrakın (türklərin) əlinə keçər. Şamda qıtlıq, bahalıq yaranacaq, hadisələr bir-birinin ardınca baş verəcək, hər addımda müharibə başlayacaq.”
Qırğızıstanın qanlı döyüşü.
Abqa və Eshabi öldürdükdən sonra bir neçə dəstə həmin əraziyə yürüş edəcək. Mesopotamiya bölgəsinə qoşun yeridən ətraklar (türklər), qərbdən Fələstinə doğru hərəkət edərək orada qüvvələr yerləşdirən romalılar, Suriya və İordaniya torpaqlarını işğal edən Süfani, Şərqi Orta Asiyada böyük qüvvələrdən biri olan Bəni Abbas, İraq və Qərbi Suriya, bölgədə Rumların (Qərblilərin) müttəfiqi olan Abdullah adlı şəxs və o dövrlərdə Misir torpağının sərkərdəsi olan Qeys adlı şəxs həmin əraziyə təməh salacaqlar. Rəvayətlərdən əldə edilən şərhlərə görə, qırğızların döyüşü Fərat bölgəsində tapılacaq bir xəzinə üstündə olacaq. Təbii ki, bunun Fəratın yatağında, yoxsa kənarında olacağı fikir ayrılığı vardır.
Həzrət Peyğəmbərə (s) nisbət verilən rəvayətdə: “Fəratda qızıl və gümüşdən bir dağ açılar, sonra onun üstündə döyüş gedər ki, doqquz nəfərdən yeddisi həlak olacaq. Bəs əgər həmin hadisəni görsəniz, ona yaxınlaşmayın.” Başqa yerdə rəvayət olunur ki, Rəsuli-Əkrəm (s) belə buyurmuşdur: “Tezliklə Fəratda qızıl bir xəzinə aşkar olunacaq, kim onu taparsa, ondan heç nə götürməsin.” İbn Hossam Conpuri də bu hekayətə müraciət edərək deyib: “Fəratda qızıl dağı üzə çıxarılmasa, qiyamət qopmaz. İnsanlar o xəzinə uğrunda vuruşacaqlar ki, onların onda doqquzu öldürüləcək.”
Rəvayətlərə görə, Qırğızıstan döyüşü Süfanilər dövrünün ən böyük gərginliklərindən biridir ki, o, Əbəqə və Əshəbı aradan qaldırdıqdan sonra İraqa hücum etmək məqsədi ilə həmin istiqamətə yürüş edəcək. Yolun ortasında Şamın şimalında (indiki Suriya) Qırğızıstan adlanan ərazidə onun ordusu ilə başqa bir ordu arasında dəhşətli döyüş baş vercək və orada çoxlu insan həlak olacaq. İmam Muhəmməd Baqir (əleyhissalam) bir rəvayətdə buyurur: “Bu ərazidə göylərin və yerin yaradılışından bəri baş verməmiş və göylər və yer durduqca baş verməyəcək bir hadisə baş verəcək. O, yerin heyvanlarının və göydəki quşların doyacağı bir süfrə olacaq.”
Romalılar (Qərblilər) Misirə doğru hərəkət edərlər və onların bu əraziyə daxil olması Süfaninin təzahürüdür. Digər tərəfdən türklər Hiraya, romalılar da Fələstinə daxil olacaqlar. Abdullah (Rumların müttəfiqi) rumalıların oraya daxil olmaqda onları qabaqlayar. Bu iki ordu Fərat çayında üz-üzə dayanarlar. Sonra orada kişilərin öldürüldüyü, qadınların əsir düşdüyü böyük bir döyüş baş verər. Nəhayət, Süfyan onlara qalib gələr və türkləri və romalıları Qırğızıstanda məhv edər. Sonra Həyrəyə daxil olar və onların topladıqları hər şeyi dağırdıb Kufəyə tərəf hərəkət edər.
Bu döyüşdə həlak olanların sayının çoxluğu barədə çoxlu rəvayətlər nəql edilmişdir. İmam Sadiq (ə) buyurur: “Doğrudan da, Qırğızıstanda Allah üçün bir süfrə var ki, onu səmavi səs müjdələyər və nida edər, ey yerin heyvanları, səma quşları! Pislərin ətini yeməyə tələsin.” Əhli-sünnənin rəvayət mənbələrində bu mövzuda qarşıdurmanın şiddətini və çox sayda itkini təsvir edən rəvayətlərə də yer verilmişdir. Onlardan biri də İbn Həmmaddır ki, belə nəql edir: “Süfyan öz qoşunları ilə onlara qalib gələcək və türkləri və romalıları Qırğızıstanda məğlub edib, yerin heyvanları onların ətini yeyəcək qədər qətliam edəcək.”
Süfaninin hakimiyyəti dövrü.
Nomaninin Əl-Qeybə kitabında qeyd olunan rəvayətlərdən birinə görə, Süfaninin iqamətgahının ümumi müddəti 15 aydır ki, bu müddətin altı ayı hökumətə hazırlıq işlərinə, məsələn, müharibə, qətllər, cinayətlər və s... və hökumətin qurulması üçün doqquz ay olacaq.
Sufanının sonu.
Sufiani müsəlman ölkələrini dağıtmaq və məhv etmək üçün heç bir səydən əl çəkməyəcək. Xüsusən də vəd edilmiş Mehdinin (əleyhis-salam) dünya hökumətinin mərkəzi olan Kufəni, haqqa qarşı mübarizə aparmaq, Kəbəni dağıtmaq, Məkkə və əhalisini öldürmək niyyəti ilə Məkkə və Mədinənin məhv edilməsi üçün çox çalışacaq. Amma Məkkə şəhərinə hücum etmək və Allah evini dağıtmaq niyyəti ilə Ərəbistan torpağına hücum etdikdə Allahın izni ilə Məkkə ilə Mədinə şəhərləri arasında yerləşən Bəydə adlı ərazidə torpağa batırlar. və zühurun başqa bir əlaməti, yəni Baydanın məhvi həyata keçirilər. Və Sufyaninin ordusu sağ qalan bir və ya iki nəfərdən başqa hamısı torpağa batar. Bundan sonra Həzrət Mehdi Əclullah Fərəcə qoşunu ilə Şam torpağına doğru yürüyər və Şamın ərazisi olan “Mərc Əzra” adlı ərazidə düşərgə salar. Sufyani də qüvvələrini Dəməşq bölgəsindən çıxarar və Fələstinə çəkilər. Burada onunla Həzrət Vəli Əsr Əclullahın ordusu arasında döyüş baş verər. Amma Mehdi (əleyhis-salam)-ın ordusuna qoşulan çoxlu sayda insan onlara qalib gələcək və Qüdsə girəcək və Fələstin əbədi olaraq azad olacaq.
Allahummə əccil livəliyyikəl-fərəc.
Ustad Hacı Elşən Badkubei
- Namaz Vaxtları
- Namazın Təqibatı
- Dualar və əməllər
- İslam Təqvimi
Tarix: 19/02/2025
SÜBH AZANI 6:20
GÜN ÇIXMA 7:52
ZÖHÜR AZANI 12:45
GÜN BATMA 17:56
MƏĞRİB AZANI 18:17
GECƏ YARISI 0:8
İnteraktiv Quran
Quranı dinlə
Günün əməlləri
Hazırlayan: U. H. E. Badkubei
Abunə ol
Daima yenilənən dini məqalələrdən xəbərdar ol.
Facebook səhifəmiz